Dylai Llywodraeth Cymru weithredu i gefnogi'r economi wledig ochr yn ochr â Datganiad Gwanwyn y DU

Rhaid i Lywodraeth Cymru chwarae ei rhan wrth gefnogi'r economi wledig gan fod argyfwng costau byw a rhedeg busnes arnom
IMG_2588 (2) haymaking tedding Wales RD.JPG
Costau uwch a mwy o ansicrwydd yn sgil yr amgylchiadau trasig yn Nwyrain Ewrop a'r Wcráin

“Rhaid i Lywodraeth Cymru chwarae ei rhan wrth gefnogi'r economi wledig gan fod argyfwng cost byw a rhedeg busnes arnom ni,” meddai Nigel Hollett, Cyfarwyddwr, CLA Cymru.

“Mae codiadau prisiau yn cael eu teimlo'n ddifrifol yn ardaloedd gwledig Cymru lle mae prisiau tanwydd ac ynni bob amser yn uchel a chyflogau'n isel. Mae'r ansicrwydd a achosir gan yr amgylchiadau rhyngwladol trasig ar fin parhau i ychwanegu at y pwysau ar yr economi wledig - y mae rhannau ohono prin yn cael eu hadennill o gyfyngiadau pandemig. Mae costau tanwydd, gwrtaith a deunyddiau ar gyfer ffermydd yn parhau i godi. Rheoli'r economi ac amaethyddiaeth — sydd eisoes yn wynebu ansicrwydd dwys — yw cyfrifoldeb y weinyddiaeth ddatganoledig y mae'n rhaid iddi chwarae ei rhan ochr yn ochr â Datganiad y Gwanwyn.”

“Yn dilyn lobïo helaeth gan y CLA a grwpiau busnes eraill, cyhoeddodd Canghellor y Trysorlys y DU, Mr Rishi Sunak y bydd y gyfradd TAW gostyngedig o 5% ar osod deunyddiau arbed ynni yn destun TAW cyfradd sero tan 31 Mawrth 2027. Bydd hyn yn cynnwys y dechnoleg ddiweddaraf mewn cynhyrchu ynni cynaliadwy mewn eiddo preswyl. Bydd hyn yn fuddiol iawn i bobl sydd am ddatgarboneiddio eu cartrefi.”

Ar adeg pan fo busnesau gwledig Cymru yn dal i wella o effaith y cyfyngiadau pandemig, rhaid i Lywodraeth Cymru weithredu nawr i leihau effaith y cynnydd dramatig mewn costau ynni a deunydd crai. Galwn ar Lywodraeth Cymru i gefnogi buddsoddiad gwyrdd i'r economi er mwyn creu a sicrhau swyddi hirdymor, sy'n talu'n dda

Nigel Hollett, Cyfarwyddwr, CLA Cymru

“Dylai Llywodraeth Cymru ailfeddwl ei chynigion afrealistig i gyflwyno treth ar dwristiaeth a chosbi'r sector hunanarlwyo i osod gwyliau, canolbwyntio ei sylw at atebion o ran gwella'r system gynllunio er mwyn cyflawni ei huchelgeisiau i adeiladu cartrefi fforddiadwy. Mae'n hanfodol bod twristiaeth Cymru yn gystadleuol yn dilyn yr hyn y mae'r sector twristiaeth yn ei alw'n gaeaf tair blynedd. Efallai y bydd hyn yn cefnogi sector twristiaeth wledig Cymru gan nad yw Llywodraeth y DU wedi ymestyn y gyfradd TAW bresennol o 12.5% ar gyfer lletygarwch heibio Ebrill 1af.”

“Roedd gan Ddatganiad Gwanwyn y Canghellor rai elfennau cadarnhaol, gan gynnwys y cynnydd yn y trothwy ar gyfer Yswiriant Gwladol a gostyngiad mewn TAW ar dechnolegau arbed ynni mewn cartrefi. Fodd bynnag, nid oedd digon o gefnogaeth i'r economi wledig a busnesau lletygarwch. Bydd y methiant i gadw TAW ar 12.5% ar gyfer busnesau lletygarwch yn cael effaith sylweddol ar broffidioldeb ar adeg sydd eisoes yn profi i lawer. Mae hyn yn ergyd i fusnesau gwledig sydd dan bwysau i arallgyfeirio, ac ni fydd y gostyngiad mewn ardrethi busnes yn plygio'r bwlch hwn. Os yw'r Llywodraeth o ddifrif ynglŷn â chefnogi'r cefn gwlad, rhaid iddi greu'r amgylchedd i fusnesau gwledig ffynnu.”